هنر فیروزه‌ تراشی معاصر در شهر مشهد آسیب شناسی شد

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، سکینه مرادی‌بجستانی، با دفاع از پایان‌نامه‌اش در مقطع کارشناسی ارشد رشته هنر اسلامی گرایش مطالعات تاریخی، با موضوع «آسیب‌شناسی هنر فیروزه‌تراشی معاصر مشهد»، نخستین دانش‌آموخته دانشگاه بیرجند در این رشته شد. در این پژوهش آموزش استاندارد این هنر و انتقال آن به نسل جوان و گسترش و پیشرفت هنر تراش سنگ فیروزه در شهر مشهد مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفت.
هنر فیروزه‌تراشی از جمله هنرهای سنتی این مرز و بوم است که از دیرباز در شهر مشهد رواج داشته است، شهر مشهد به عنوان شهر جهانی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی از سوی شورای جهانی صنایع دستی انتخاب گردیده است. رفع آسیب‌های وارده بر هنر فیروزه‌تراشی در شهر مشهد و راهکارهای موجود در عصر معاصر در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفت.  روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی- کاربردی و  از نوع کمی و کیفی و با استفاده از ماتریس ارزیابی به بررسی آسیب شناسی هنر فیروزه‌تراشی در شهر مشهد پرداخته شده است و روابط نظری بین متغیرها بر اساس نرم‌افزار MAXQDA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. براساس این پژوهش آسیب شناسی هنر فیروزه تراشی در بخش های پیش تولید، تولید و تراش فیروزه تشخیص داده شد. همچنین آسیب‌های وارده در بخش آموزش، واردات فیروزه بدلی و صادرات فیروزه، و قاچاق فیروزه خام شناسایی شد. راهکارها در بخش‌ تراش سنگ فیروزه، برای بالا بردن کیفیت تراش، همچنین راهکار در بخش استخراج سنگ فیروزه و بخش‌های مرتبط با آن، راهکار برای انسجام کارگاه‌های فیروزه تراشی در شهر مشهد، ارائه شد و همچنین راهکارهای در بخش آموزش هنر فیروزه تراشی ارائه گردید. دکتر سامان فرزین استاد راهنما و دکتر آرزو پایدار فرد استاد مشاور این پایان‌نامه بودند.
دستیابی به مقام اول جهانی در تراش سنگ قیمتی فیروزه و دیگر گوهر سنگها، ایجاد غرفه دائمی در نمایشگاه بین المللی شهر مشهد، برگزاری نمایشگاه‌های فیروزه و فیروزه تراشی در ایران و خارج از ایران،  ایجاد دهکده جهانی گوهر سنگ‌ها در شهر مشهد، ایجاد یک غرفۀ دائمی سنگ فیروزه، نمایش تراش سنگ خام از ابتدا تا ساخت جواهر فیروزه، پیشنهاد ساخت دستگاه‌های جدید و ابزارآلات فیروزه تراشی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان و متخصصان ایرانی، آموزش استاندارد هنر فیروزه تراشی در هنرستان‌های کار و دانش، آموزش هنر فیروز تراشی در رشته‌های هنر اسلامی و رشته‌های صنایع دستی به عنوان یک بخش از دروس کارگاهی در دانشگاه بیرجند از اهم پیشنهادات و راهکارهای ارائه شده در این پژوهش بود.